News Detail

Vàng miếng là gì? Tại sao Nhà nước lại độc quyền sản xuất vàng miếng?

Khái niệm vàng miếng là gì?

Theo Nghị định 24/2012/NĐ-CP: Vàng miếng là vàng được đúc thành miếng, có đóng chữ, số chỉ khối lượng, chất lượng và ký mã hiệu của doanh nghiệp và tổ chức tín dụng được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cho phép sản xuất hoặc vàng miếng do Ngân hàng Nhà nước tổ chức sản xuất trong từng thời kỳ. 

Do những đặc điểm đặc thù của vàng miếng mà Nhà nước Việt Nam phải độc quyền chế tác, sản xuất và quản lý chặt chẽ:

Thứ nhất, vàng miếng không được chế tác cầu kỳ như những loại trang sức từ vàng khác. Do đó, vàng miếng thường được dùng làm của cải tích trữ. Vàng miếng giá trị thanh khoản cao.

Trong khi thị trường vàng biến động không ngừng, nên nhiều người kinh doanh vàng miếng để thu lợi nhuận. Sử dụng vàng miếng như một phương thức tích trữ của cải và kiếm tiền.

Thứ hai, vàng miếng chủ yếu để tích trữ, khi: chọn địa chỉ uy tín, chất lượng để mua vàng miếng, tránh mua phải vàng giả, vàng có độ tinh khiết thấp, lẫn lộn nhiều tạp chất...

Thứ ba, Vàng miếng vốn được xem là kênh đầu tư an toàn, là “vịnh tránh bão” cho dòng tiền làm nơi trú ẩn chống lại khủng hoảng, lạm phát, sự mất giá của tiền tệ.

Thứ tư, vàng miếng tác động đến nền kinh tế và thị trường tài chính.

Cá nhân, tổ chức có được tự do sản xuất, kinh doanh vàng miếng không?

Cá nhân, tổ chức nào được kinh doanh vàng miếng theo quy định pháp luật?

Theo quy định của pháp luật Việt Nam, quyền sở hữu vàng hợp pháp của tổ chức, cá nhân được công nhận và bảo vệ.

Tổ chức, cá nhân hoạt động kinh doanh vàng phải tuân thủ các quy định của Chính phủ và các quy định khác của pháp luật có liên quan. Ngân hàng Nhà nước là cơ quan thay mặt Chính phủ thống nhất quản lý hoạt động kinh doanh vàng, nhằm mục tiêu phát triển ổn định và bền vững thị trường vàng trong nước.

Đối với vàng miếng, do những đặc điểm đặc thù mà kể từ khi Nghị định 24/2012/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 25/5/2012, Nhà nước độc quyền tổ chức sản xuất vàng miếng thông qua Ngân hàng Nhà nước; không có bất kỳ tổ chức, cá nhân nào được quyền sản xuất vàng miếng.

Doanh nghiệp được Ngân hàng Nhà nước xem xét cấp Giấy phép kinh doanh mua, bán vàng miếng phải đáp ứng đầy đủ các điều kiện quy định tại Điều 11 Nghị định 24/2012/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh vàng: 

- Là doanh nghiệp thành lập và hoạt động theo quy định của pháp luật; 

- Có vốn điều lệ từ 100 tỷ đồng trở lên; 

- Có kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực kinh doanh mua, bán vàng từ 2 năm trở lên; 

- Có mạng lưới chi nhánh, địa điểm bán hàng tại Việt Nam từ 3 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trở lên 

- Số thuế đã nộp của hoạt động kinh doanh vàng từ 500 triệu đồng/năm trở lên trong 2 năm liên tiếp gần nhất.

Câu hỏi đặt ra, tại sao Nhà nước không bỏ độc quyền thị trường vàng?

Độc quyền vàng nhằm ổn định kinh tế vĩ mô

Đầu tiên, việc độc quyền này có thể được xem là một biện pháp nhằm ổn định kinh tế vĩ mô, thông qua việc kiểm soát lượng vàng trong nước, từ đó kiểm soát lạm phát và bảo vệ giá trị của đồng tiền quốc gia. 

Thứ hai, độc quyền vàng cũng giúp Nhà nước có khả năng can thiệp vào thị trường một cách hiệu quả khi cần thiết, như trong trường hợp có biến động lớn về giá cả hoặc trong tình huống kinh tế khẩn cấp.

Mặt khác, việc này cũng gây ra nhiều lo ngại về sự minh bạch và cơ hội cho các doanh nghiệp khác tham gia thị trường.

Khung pháp lý cụ thể về độc quyền vàng thường được quy định trong các văn bản pháp luật như Luật Ngân hàng Nhà nước, Nghị định quy định về việc kinh doanh vàng, và các quy định liên quan khác của Bộ Tài chính.

Những văn bản này đề ra các nguyên tắc và khung pháp lý cho việc quản lý vàng, đồng thời đặt ra các hạn chế và điều kiện cho việc kinh doanh vàng.

Bên cạnh đó, việc độc quyền vàng cũng phản ánh một phần của chính sách tiền tệ quốc gia, nơi mà vàng không chỉ là một hàng hóa mà còn là một công cụ chính sách. Vàng được coi là một phần của dự trữ quốc gia, và việc quản lý dự trữ này là một phần quan trọng của việc duy trì sự ổn định kinh tế.

Điều này đòi hỏi một cơ quan quản lý mạnh mẽ và có năng lực để đảm bảo rằng vàng được sử dụng một cách hiệu quả và phù hợp với mục tiêu chung của đất nước.

Tuy nhiên Nghị định 24/2012/NĐ-CP quản lý hoạt động kinh doanh vàng đã được đề cập như là một trong những nguyên nhân chính yếu dẫn đến tình trạng hiện tại, khi nó chỉ quy định về vàng vật chất và vàng miếng được chọn là thương hiệu quốc gia và Nhà nước sản xuất, độc quyền kinh doanh vàng miếng.

Việc duy trì độc quyền vàng miếng SJC đã tạo ra một sự chênh lệch lớn giữa giá vàng trong nước và thế giới. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến người tiêu dùng mà còn tạo ra những bất cập trong quản lý thị trường vàng. 

Kết luận, cá nhân, tổ chức có quyền kinh doanh vàng bạc khi có đầy đủ các điều kiện theo luật định và vàng miếng chỉ được độc quyền chế tác, sản xuất bởi Nhà nước. 

Tư vấn bởi Luật sư Lê Thị Lộc

Công ty luật TNHH Biglaw LH

Điện thoại 0987951488